Dr n. med. Aneta I. Gziut – kardiolog-hipertensjolog, specjalista chorób wewnętrznych, lekarz sądowy
Aktywność fizyczna przy wadzie serca wcale nie musi być zabroniona
Ruch to zdrowie dla każdego. Ważne, żeby aktywność dobrać do możliwości dziecka
Aktywność fizyczna przy wadzie serca powinna być odpowiednia dla danego typu schorzenia. Warto zachęcać dzieci do ruchu, natomiast jego rodzaj zależy od stanu układu sercowo-naczyniowego dziecka. Od tego, czy jest zdrowe, czy rzeczywiście występuje u niego jakieś schorzenie. Jeżeli dziecko ma nadciśnienie tętnicze, trzeba zadać pytanie, którego stopnia? Przy nadciśnieniu 1 stopnia nie ma przeciwwskazań do normalnej aktywności fizycznej, choć też zależy o jakich sportach mówimy.
Boks czy jazda na rowerze? Jaka aktywność fizyczna jest bezpieczna przy wadzie serca?
Ćwiczenia dzielimy na dynamiczne i statyczne, czyli izometryczne.
Ćwiczenia izometryczne to boks, wioślarstwo, żeglarstwo, kajakarstwo, triatlon, snowboard, narciarstwo alpejskie. Tego typu aktywność fizyczna jest niewskazana przy nadciśnieniu tętniczym 1 stopnia, ponieważ podczas wykonywania ćwiczeń izometrycznych, dochodzi do podwyższania wartości ciśnienia, zwłaszcza ciśnienia rozkurczowego.
Ćwiczenia dynamiczne natomiast obniżają wartości ciśnienia tętniczego i obniżają tętno. Warto też pamiętać, że podczas wykonywaniu ćwiczenia dynamicznego, początkowo zawsze obniżone wartości ciśnienia wzrastają wraz z wysiłkiem, wzrasta też tętno. Jest to fizjologiczna reakcja i nie należy przyjmować żadnych leków, żeby temu zapobiegać. Jednak przy regularnym wykonywaniu ćwiczeń dynamicznych – co najmniej 3-5 razy w tygodniu, po 30 minut – stopniowo dochodzi do redukcji wartości ciśnienia tętniczego. Jest to takie niefarmakologiczne leczenie nadciśnienia tętniczego 1 stopnia.
Aktywność fizyczna przy wadzie serca wcale nie musi być niewskazana. W przypadku zaburzeń pracy układu sercowo-naczyniowego dziecko powinno przejść odpowiednie badania. Lekarz kardiolog na podstawie wyników powie, czy istnieją jakieś przeciwwskazania do uprawiania sportu.
Sport rekreacyjny
Jeśli natomiast dziecko ma nadciśnienie tętnicze 2 stopnia, czyli wtórne nadciśnienie, to do czasu normalizacji wartości ciśnienia tętniczego, regularna aktywność fizyczna jest przeciwwskazana. Nie znaczy to, że dziecko ma usiąść przed komputerem i nic nie robić. Nie ma przeciwwskazań, żeby chodziło na spacery, jeździło na rowerze, czy pływało. Mówimy oczywiście o sporcie rekreacyjnym, a nie o sporcie wyczynowym.
Aktywność fizyczna przy wadzie serca – kiedy dziecko nie może uprawiać sportu?
Bywa też tak, że aktywność fizyczna przy wadzie serca jest niewskazana. Istnieją też wady, które są trwałym przeciwwskazaniem do aktywności fizycznej czy do uprawiania sportów. Nie chodzi o spacery, marsze, jazdę na rowerze, ale o sporty bardziej wyczynowe, zaawansowane. Do wad serca, przy których dziecko nie będzie w stanie wykonywać ćwiczeń fizycznych należą: tętnicze nadciśnienie płucne, anomalia Ebsteina, serce jednokomorowe. Są też wady serca takie jak ubytki w przegrodzie międzyprzedsionkowej, międzykomorowej, które nie dają takich ograniczeń i dziecko może uczestniczyć we wszystkich zajęciach, tak jak jego zdrowi rówieśnicy. Może z wyjątkiem nurkowania, ze względu na różnicę ciśnienia nad i pod wodą. Istnieje wtedy większe ryzyko, że przy gwałtownym wynurzaniu się może dojść do udaru.
Sporty urazowe a sztuczna zastawka
W przypadku stwierdzenia jakiejkolwiek patologii, dziecko powinno przejść serię badań zrobionych przez kardiologa dziecięcego. Lekarz na podstawie wyników EKG, echa serca, określi stopień zaawansowania schorzenia. Powie też, czy są jakieś przeciwwskazania do uprawiania sportów i czy są to przeciwwskazania stałe, czy tylko czasowe. Dzieci po korektach wad serca zazwyczaj wracają do normalnej aktywności, oczywiście nie mam na myśli sportów wyczynowych. Mogą jednak istnieć przeciwwskazania do uprawiania niektórych sportów. Na przykład ze względu na leki przeciwkrzepliwe, które dziecko bierze lub urządzenie, które ma wszczepione – stymulator bądź zastawkę. Wtedy nie może brać udziału w sportach urazowych i kontaktowych, typu boks. Zadawane ciosy mogą bowiem uszkodzić wszczepiony stymulator, a w przypadku przyjmowania leków przeciwkrzepliwych – kiedy dojdzie do urazu, zrobi się duży krwiak i będzie wymagał przetoczenia krwi.
Dzieci warto zachęcać do ruchu. Aktywność fizyczna przy wadzie serca wcale nie musi być niewskazana. W przypadku jakichkolwiek anomalii należy zasięgnąć opini kardiologa dziecięcego, który na podstawie wyników badań, określi stopień zaawansowania schorzenia i powie, czy istnieją przeciwskazania do uprawiania sportów.
