dr Łukasz Durajski – lekarz, specjalizacja endokrynologiczna
www.drdurajski.pl
Witamina D reguluję gospodarkę wapniowo-fosforanową organizmu
Ma pośredni wpływ na pracę nerek, tarczycy, a co za tym idzie całego układu hormonalnego
Gospodarka wapniowo-fosforanowa to bardzo istotny element w rozwoju dziecka i funkcjonowaniu człowieka. Fosforany, jak i wapń, biorą bardzo aktywny udział w wielu procesach komórkowych, także przy wytwarzaniu energii komórkowej.
Gospodarka wapniowo-fosforanowa jest niezwykle ważna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Jaki jest związek gospodarki wapniowo – fosforanowej z układem hormonalnym?
Podstawowym elementem, który ma znaczenie w regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej jest witamina D. Aktywna postać tej witaminy D bierze udział w regulowaniu gospodarki wapniowo-fosforanowej, czyli w przepływie poziomu fosforanów i wapnia. W zależności od tego na jakim etapie organizm potrzebuje energii, jak ją przetwarza, jakie procesy metaboliczne w nim zachodzą, istotne jest to, aby była aktywna postać witaminy D, czyli kalcytriol.
Co to jest kalcytriol?
Kalcytriol to substancja, która powstaje w nerkach. Za powstawanie aktywnej formy witaminy D w nerkach odpowiada hormon nazywany parathormonem (PTH) wytwarzany przez przytarczyce. Niedobór parathormonu produkowanego przez przytarczyce powoduje tężyczkę, czyli nadpobudliwość mięśni i nerwów. Nadmiar natomiast powoduje zbyt dużą resorpcję wapnia z kości co przyczynia się do tego, że są one słabe, łatwo ulegają urazom – konsekwencją nadmiaru jest osteoporoza.
Przytarczyce – za co odpowiadają?
Przytarczyce, gruczoły przytarczyczne to małe gruczoły na tylnej powierzchni tarczycy, które wydzielają parathormon odpowiedzialny za uwalnianie wapnia z kości i resorpcję wapnia z kanalików nerkowych.
Niedoczynność przytarczyc jest główną z możliwych przyczyn wystąpienia hipokalcemii, czyli gwałtownego skurczu mięśni, którego najbardziej niebezpiecznym następstwem może być skurcz krtani.
Co to są lipidy?
Lipidy to tłuszcze, ale także woski i rozpuszczalne w tłuszczach witaminy A, D, E, K. Główne biologiczne funkcje lipidów to magazynowanie energii, tworzenie błon biologicznych i udział w przesyłaniu sygnałów komórkowych, co z kolei ma związek choćby z odpornością organizmu, stanami zapalnymi etc. Tłuszcze są główną formą przechowywania energii u ssaków. Tkanka tłuszczowa produkuje hormony steroidowe, jak estrogeny, testosteron i kortyzol, które odpowiadają za liczne funkcje związane z reprodukcją, metabolizmem i ciśnieniem krwi. Tkanka tłuszczowa syntezuje substancje hamujące uczucie głodu i regulujące gospodarkę insulinową.
Po co organizmowi fosfor?
Fosfor występuje w każdej komórce, zazwyczaj wspólnie z wapniem. Dorosły organizm zawiera od 500 do 700 gramów fosforu z czego ponad 80% znajduje się w kościach, uczestnicząc w mineralizacji kości i zębów. Fosfor jest niezbędny do budowy tkanek miękkich, błon komórkowych; wchodzi w skład kwasów nukleinowych, tworzących kod genetyczny, uczestniczy w metabolizmie. Witamina D pomaga we wchłanianiu fosforu i wapnia oraz w utrzymaniu równowagi pomiędzy tymi dwoma pierwiastkami. Niemowlęta powinny otrzymywać 300 – 500 miligramów fosforu dziennie, dzieci i młodzież od 800 do 1200 miligramów. Niedobory fosforu zdarzają się rzadko, bo żywność zawiera wystarczające dawki pierwiastka.
