Katarzyna Bajszczak – psycholog, seksuolog kliniczny, seksuolog dziecięcy, katarzynabajszczak@gmail.com
Masturbacja dziecięca jest faktem, choć spowitym tabu
Ludzie rodzą się seksualni, a wśród zachowań dzieci wiele ma związek z tą sferą życia. Nie chodzi tu o “seksualizację”, czyli obarczanie dzieci zachowaniami, których nie rozumieją, ale o naturę.
O seksualności dzieci wspaniale pisze prof. Maria Beisert – ona nazywa ją eksperymentami okresu dzieciństwa.
Skąd u dzieci zachowania seksualne?
Dlaczego mówimy o eksperymentach? Dlatego, że wynikają one ze zwykłej ciekawości poznawczej. Dzieci podejmują aktywność seksualną – jakkolwiek by to nie brzmiało – dlatego, że poznają swoje ciało, poznają ciało swoich rówieśników i po prostu seksualność jest jedną ze sfer, która zaczyna ich interesować jak nowe zabawki.
Masturbacja dziecięca
Jeżeli chodzi o rodzaje tych eksperymentów seksualnych okresu dzieciństwa, czyli zachowań seksualnych dzieci, najczęstszym zachowaniem jest masturbacja dziecięca. Jeżeli chodzi o częstotliwość występowania masturbacji dziecięcej trudno to określić na 100%, dlatego że nikt nie prowadzi badań na dzieciach, bo badań na dzieciach prowadzić nie wolno, ale prowadzono takie badania na dorosłych badając ich retrospektywnie, pytając czy oni w dzieciństwie stosowali masturbację, i okazało się, że około 40% dorosłych przyznało, że tak, że pamiętają z okresu dzieciństwa dotykanie swoich narządów płciowych, i że sprawiało im to przyjemność. Innymi słowy było to nic innego jak stymulacja stref erogennych – masturbacja.
Masturbacja dziecięca może przyjmować różne formy.Najczęstszą, nie budzącą niepokoju jest tzw. masturbacja rozwojowa, wynikająca z ciekawości, z odkrycia, że dotykanie swojego ciała, szczególnie w strefach erogennych dostarcza przyjemności.
Jest to typ masturbacji, który jest ukryty, dziecko nie eksponuje tych swoich czynności. Kolejnym elementem, który sprawia, że nie należy się tym niepokoić, jest fakt, że to zachowanie masturbacyjne przemija zwykle szybko. Dziecko, tak jak nową zabawką, w pewnym momencie przestaje się tym rodzajem swojej aktywności interesować. Dlatego też nawet jeżeli zgłasza się do psychologa rodzic mówiąc, że zaobserwował, że dziecko bawi się w jakiś sposób swoimi narządami płciowymi, to jeżeli to trwa krótko, samo przemija bez żadnej interwencji, nie ma tutaj żadnego powodu do niepokoju. Rodzice najwyżej wymagają psychoedukacji, mają dużo pytań, niepokoi ich to, ale w rzeczywistości nie ma w tym niczego niepokojącego.
Dzieci rozwijają się poznając rzeczywistość. Poznają także własne ciało i eksperymentują z nim. Większość tych eksperymentów jest absolutnie nieszkodliwa i – choć w Polsce to stwierdzenie budzi ciągle oburzenie – normalna. My ludzie nie możemy oczekiwać od siebie, że pewnego dnia wszelka wiedza i doświadczenie po prostu na nas spłyną. My się wszystkiego musimy nauczyć.
Masturbacja eksperymentalna
Drugi typ masturbacji to masturbacja eksperymentalna.
To jest masturbacja typowa dla dzieci pobudliwych, które potrzebują bardzo wielu bodźców, bardzo dużo wrażeń, żeby być usatysfakcjonowanymi. Ta masturbacja może być groźna, dlatego że ona często łączy się z “eksperymentowaniem” z różnymi przedmiotami. Taki typ masturbacji należy bezwzględnie skonsultować z psychologiem, być może też z lekarzem, i pracować terapeutycznie z takim dzieckiem, dlatego że tutaj istnieje pewne ryzyko uszkodzeń ciała. Dzieci, które stosują taki typ masturbacji mogą jakieś drobne przedmioty czy zabawki próbować wkładać sobie do pochwy albo do odbytu. Wynika to z potrzeby eksploracji własnego ciała, odkrywania kolejnych nowych obszarów.
Masturbacja instrumentalna
Kolejny typ masturbacji, to masturbacja instrumentalna, najbardziej niepokojąca, bo jest to taki rodzaj masturbacji, której motywacją jest zaspokojenie potrzeby innej niż doznanie przyjemności. To jest masturbacja, którą spotykamy u dzieci zaniedbanych emocjonalnie, często wykorzystywanych, smutnych, lękowych, nie mogących zasnąć, miewających koszmary.
Ta masturbacja sama nie przemija. Tutaj warunkiem terapii i pracy z takim dzieckiem jest usunięcie przyczyny, która jest powodem stosowania takich zachowań.
Zdarza się, że taki typ masturbacji dzieci stosują latami. Tutaj bezwzględnie potrzebna jest pomoc terapeutyczna dla takiego dziecka.
Tak jak powiedziałam, masturbacja to najczęściej spotykana forma zachowań seksualnych u dzieci.
Zachowania orientacyjne
Kolejne zachowania seksualne u dzieci to zachowania orientacyjne. To są zachowania nakierowane na poznanie swojego ciała i ciała rówieśników. Mowa tu o dzieciach, które wzajemnie się podglądają, podglądają rodziców, czyli interesuje je wszystko, co ma podtekst seksualny w takim sensie, że jest związane z oglądaniem i podglądaniem narządów płciowych.
Są to zachowania typowe, jak najbardziej rozwojowe, prawidłowe, oczywiście jeśli nie trwają w nieskończoność i pod warunkiem, że nie przekształcają się w jakąś formę, która jest nie do zniesienia i nie ustaje po tym jak rodzic skarci za to, że dziecko w zbyt ostentacyjny sposób podgląda czy domaga się oglądania części ciała np. swojego rówieśnika.
Zachowania interakcyjne
Kolejne zachowania seksualne u dzieci to zachowania interakcyjne, tzw. zabawy seksualne, coś co może groźnie brzmi, ale tak naprawdę chodzi o takie typowe dla większości dzieci zabawy w dom, zabawy w mamę i tatę, męża i żonę, w narzeczonych. Zdarza się, że dzieci podczas tych zabaw próbują odtwarzać jakieś sceny seksualne, które gdzieś zaobserwują, gdzieś podejrzą np. w telewizji, w filmie. Zdarza się, że podejrzą rodziców w sypialni. Dzieci nie do końca rozumiejąc, co taki akt oznacza, widzą w tym coś interesującego, tym bardziej, że rodzice nie bardzo chcą wytłumaczyć co takiego robią, więc dzieci potrafią potem to w swoich zabawach odtwarzać. Tutaj też nie ma powodu do niepokoju pod warunkiem, że te zabawy nie są jakoś szczególnie nasilone, jeżeli dzieciom nie dzieje się krzywda podczas takich zabaw, jeżeli to naprawdę ma formę zabawy, która zwykle po znalezieniu ciekawszej formy ustaje.
“Twórczość seksualna”
Ostatnią formą zachowań seksualnych u dzieci jest dziecięca twórczość seksualna, czyli coś, co często rozczula rodziców, ale jest bardzo ważnym elementem diagnostycznym. Otóż chodzi tu o dzieci rysujące sylwetki ludzkie z zaznaczonymi częściami ciała. Wszystko jest w porządku, jeśli specjalista nie dopatrzy się jakiś elementów wykorzystania seksualnego, bo u dzieci takie rysunki z zaznaczonymi narządami płciowymi mogą być elementem diagnostycznym w przypadku podejrzeń o wykorzystanie. Te zachowania twórcze czasami pozostają do późniejszego wieku, szczególnie u chłopców, kiedy zaczynają pojawiać się treści wulgarne, ale tu już głębiej wchodzimy w okres dojrzewania.
Zobacz też:
Kalendarz rozwoju hormonalnego
