dr Marzanna Zachara – Reśko – pediatra, neonatolog
Serce noworodka i niemowlęcia w czasie wysiłku może bić nawet 220 razy na minutę.
Prawidłowo serce powinno bić według wzoru: 220-wiek/min. Oznacza to, że maksymalne tętno małych dzieci i nastolatków powinno wynosić ok. 200 uderzeń na minutę.
Serce to mięsień poprzecznie prążkowany, jest pompą organizmu dostarczającą mu krwi i przenoszonych przez nią składników. Przypomina spłaszczony stożek otoczony workiem osierdziowym. Worek osierdziowy styka się u dołu z przeponą, a u góry obejmuje koronę serca czyli wielkie naczynia krwionośne – tętnice szyjne, podobojczykowe oraz aorty. Serce dzieli się na cztery części: dwa przedsionki i dwie komory oddzielone od siebie przegrodą międzykomorową i przegrodą międzyprzedsionkową. Komorę i przedsionek prawej strony dzieli zastawka trójdzielna, a lewej strony zastawka dwudzielna. Zastawki serca nie pozwalają na cofnięcie się krwi. Serce odżywiane jest przez naczynia wieńcowe
Rozpoznanie wad wrodzonych
W rozpoznaniu wad wrodzonych u noworodków bardzo dużą rolę odgrywają
Z prawego przedsionka krew pompowana jest do prawej komory, po czym przez ujście tętnicze prawe płynie do płuc – stamtąd wraca do lewego przedsionka przez cztery żyły płucne. Z lewego przedsionka poprzez lewą komorę krew płynie do aorty i układu tętniczego skąd biegnie dalej zaopatrując w tlen wszystkie organy. Następnie dwie żyły główne zbierają krew do prawego przedsionka.
badania prenatalne, które zostały wprowadzone jako obowiązkowe.
Wady wrodzone serca można wykryć bardzo wcześnie – już na etapie badania przesiewowego (USG) w 12. tygodniu ciąży, a później można je potwierdzić lub wykluczyć w kolejnych badaniach w 2. i 3. trymestrze.
Duże wady serca mogą być w tej chwili wykrywane przez ginekologów położników, nie trzeba specjalistów kardiologów, żeby móc te wady wykryć. Lekarze położnicy w tej chwili doskonalą się w tym diagnozowaniu, bo to oni prowadzą ciążę i oni pierwsi mogą wykryć nieprawidłowości. Gdy podczas badania wykryją nieprawidłowość to wtedy kierują do specjalistów kardiologów i wtedy ta wada może być potwierdzona, wykluczona, opisana i wprowadzone dalsze postępowanie na czas ciąży i po urodzeniu dziecka.
Dodatkowa struna ścięgnista – co to jest?
Dodatkowa struna ścięgnista to taka odmiana w budowie komór serca, która nie skutkuje niczym innym jak tylko i wyłącznie obecnością szmerów. Podczas osłuchiwania serca noworodka lub niemowlęcia słychać szmer, dodatkowy dźwięk, którego w zasadzie nie powinno być. Trzeba wtedy skontrolować takie serduszko przy pomocy badania echokardiograficznego (echo serca) po to, żeby wykluczyć ubytki międzykomorowe, czy międzyprzedsionkowe, które też dają szmery.
Struna ścięgnista jest jednak zupełnie niewinnym znaleziskiem i trzeba ją jedynie monitorować. Jeśli przy pierwszym badaniu dziecka wykluczy się wadę serca (struna to nie wada), to wtedy zwykle kardiolodzy zalecają kontrolę systematyczną co pół roku, co rok. Czasami bywa tak, że mięsień sercowy tak się przebuduje, że struna w pewnym momencie zaniknie, a czasami zostaje do końca życia. Ona czasem, w późniejszym wieku może dawać jakieś minimalne zaburzenia w pracy zastawek serca, w zależności od tego, gdzie jest zlokalizowana.
Ubytki w przegrodach międzykomorowych i międzyprzedsionkowych
Ubytki te są możliwe do zdiagnozowania prenatalnie, aczkolwiek zdarza się, że są to małe ubytki i nie można ich sprawdzić i w ten sposób wykryć, one często dają objawy dopiero w późniejszych tygodniach. Pojawienie się szmeru w sercu u dziecka, niekoniecznie w okresie noworodkowym, powinno być dokładnie sprawdzone przez kardiologa podczas badania echokardiograficznego.
Duże wady serca
Z innych wad serca możliwych do wykrycia przez ginekologów podczas badań przesiewowych, badań prenatalnych, ultrasonograficznych zdarzają się duże wady serca w postaci wspólnego kanału przedsionkowo-komorowego. Jest to duży otwór, który łączy obie komory i oba przedsionki. Może to być także na przykład przełożenie wielkich pni tętniczych – w takim wypadku tętnica płucna i aorta wychodzą w sposób nieprawidłowy z komór serca, ma miejsce wtedy nieprawidłowy przepływ krwi. Taka wada serca wykryta prenatalnie daje dużą szansę do szybkiej interwencji kardiochirurgicznej już po urodzeniu.
Jest wiele wad serca, które możemy i potrafimy wykrywać w badaniach prenatalnych. Dają one szansę na szybkie poprawienie stanu i całkowite wyleczenie dziecka już po urodzeniu
Zobacz też:
Badania przesiewowe noworodków
