Wiem, że ortopeda bada u noworodków odruchy bezwarunkowe, ale sądziłem, że to domena neurologa. Po co ortopedzie taka wiedza?
dr Daniel Kozyra – ortopeda, Klinika Softmedlaser
Podczas kolejnych wizyt kontrolnych ortopeda bada stadium odruchów bezwarunkowych. Na tej podstawie może ocenić prawidłowość rozwoju motorycznego pacjenta.
Człowiek w momencie urodzenia wyposażony jest w kilka odruchów bezwarunkowych, które pozwalają reagować na naturalne sytuacje w życiu pozapłodowym. Odruchy umożliwiają m.in. oddychanie i jedzenie.
Dwa główne odruchy dziecięce: Moro i Babińskiego.
Przede wszystkim sprawdzamy dwa główne odruchy.
Jak dziecko przychodzi na świat ma zawsze odruch Moro, czyli tzw. odruch reagowania – maluszek rozszerza nóżki, rączki i reaguje gwałtownie na hałas, na nagły ruch. To zachowanie jest także normalne u dzieci kilkumiesięcznych.
Odruch Moro, zwany też odruchem obejmowania, to odpowiedź noworodka na gwałtowną zmianę pozycji, hałas, ostry dźwięk. Dziecko gwałtownie prostuje rączki nóżki, wygina plecy w łuk, odchyla głowę i zaciska pięści, a odrzuconymi wcześniej na boki rękami wykonuje powolny ruch objęcia klatki piersiowej.
Jednak to niedobrze, jeśli u dziecka siedmiomiesięcznego odruch Moro jest dodatni. W takim wypadku ortopeda odsyła dziecko do neurologa dziecięcego.
Jeśli chodzi o odruch Babińskiego, tu teorie są podzielone. Jedni mówią, że prawidłowo występuje do roku, inni że do siedmiu lat.
Odruch ten opiera się na tym, że nie ma jeszcze czynnych ośrodków ruchowych, tych najwyższych, które kierują rdzeniowymi ośrodkami ruchu, czyli nie ma jeszcze współpracy.
U dorosłego człowieka po podrażnieniu skóry stopy zginają się wszystkie palce. U noworodków i niemowląt podczas przeciągania palcem po stopie noworodka od pięty do palców, palce prostują się i naprężają, a stopa odchyla się delikatnie do środka. Odruch Babińskiego wynika z niedojrzałości układu nerwowego.
Odruch Babińskiego występuje jako objaw fizjologiczny do 3. roku lub nieco dłużej; po tym czasie jest dla specjalistów sygnałem uszkodzenia drogi korowo-rdzeniowej, anomalii neurologicznych.
Odruch Babińskiego polega na tym, że drażnione pod stopą dziecko zamiast kurczyć palce – jak robią to dorośli – podnosi je do góry. Jeżeli taki odruch utrzymuje się powyżej roku, a nawet kilku lat, można zgłosić się do neurologa, ale najczęściej widzimy już wcześniej czy dziecko ma chód prawidłowy, czy ma luźne stawy, czy ma spastyczność mięśni, czy ma wręcz przykurcze. Wtedy już wiemy z czym mamy do czynienia, i możemy orzec, że ośrodkowy układ nerwowy jest uszkodzony i w związku z tym dziecko ma wzmożone napięcie, wzmożone odruchy, ograniczenie ruchomości stawów, objaw tzw. scyzorykowy.
Objaw scyzorykowy – napięcie mięśniowe, które można porównać do otwierania scyzoryka: najpierw jest silny opór, a po jego pokonaniu dalszy ruch pokonuje się swobodnie.
Zobacz też:
