dr hab. n. med. Stanisława Bazan-Socha – II Katedra chorób wewnętrznych UJ Collegium Medicum Kraków
Alergie mogą mieć poważne skutki
Konsekwencje alergii są różne i należy je rozpatrywać dla każdego przypadku indywidualnie. Mogą zależeć od intensywności objawów alergicznych oraz ich typu.
Jeżeli jest to atopowe zapalenie skóry, to leczenie należy ograniczyć do podawania leków miejscowych, jedynie w skrajnych przypadkach stosuje się leki działające systemowo. Natomiast, jeśli alergie przyjmują postać nieżytu nosa lub astmy, to w pierwszej kolejności trzeba wziąć pod uwagę nasilenie objawów oraz wiek dziecka. U małych dzieci raczej nie podejmujemy takich działań.
Alergie sezonowe na roztocza i pyłki
Choroby alergiczne atopowe są najczęściej związane z alergią na roztocze kurzu domowego oraz pyłki drzew czy traw. Dzieci cierpiące na tego typu schorzenia często wyrastają z alergii sezonowej – szczególnie chłopcy wchodzący w okres pokwitania.
Jeżeli objawy są bardzo nasilone, to powinniśmy wówczas sięgnąć po leczenie wraz z odczulaniem. Alergie bowiem mogą mieć poważne skutki. W każdej grupie wiekowej możemy podawać leki farmakologiczne stosowane miejscowo na błonę śluzową, do nosa, dróg oddechowych, bądź oczu. Są one bardzo skuteczne, podobnie jak leki antyhistaminowe czy leki przeciwleukotrienowe, stosowane w terapii astmy oskrzelowej. Leki objawowe są jak najbardziej polecane i należy je stosować u pacjentów z objawami alergii, ponieważ nieleczona alergia przebiegająca z nieżytem nosa, znacząco zwiększa ryzyko wystąpienia astmy. Powinniśmy więc leczyć nieżyt nosa, a nie czekać aż objawy ustąpią same.
Odczulanie – na czym polega?
Odczulanie może być stosowane albo w schemacie podskórnym albo w schemacie podjęzykowym, poprzez przyjmowanie tabletek doustnych. Oba sposoby są skuteczne.
Odczulanie polega na tym, że pacjentowi podajemy to, na co jest uczulony w stopniowo zwiększanych dawkach. Jeżeli ktoś jest na przykład uczulony na pyłki traw, to zaczynamy od niewielkiej dawki i systematycznie ją zwiększamy tak, aby przestroić układ immunologiczny w kierunku tolerancji alergenu. Nie polega to jednak na tym, że w efekcie immunoterapii znika całkowicie uczulenie, negatywizują się testy skórne, znika IgE specyficzne z krwi. Odczulanie działa w ten sposób, że stan uczulenia pozostaje w naszym organizmie, ale mechanizmy immunologiczne przestrajają się w stronę tolerancji tego antygenu. Nie wiadomo do końca jak się to dzieje. Prawdopodobnie wiąże się to ze specjalnymi komórkami regulacyjnymi, które mają możliwości hamowania mechanizmów związanych z powstawaniem alergii IgE zależnej.
Immunoterapia – blokowanie rozwoju objawów alergicznych
Uważa się również, że podczas immunoterapii powstają pewne specyficzne immunoglobuliny o charakterze IgG4, które mają funkcję blokującą rozwój objawów alergicznych. Wiemy na pewno, że odczulanie jest postępowaniem skutecznym i bezpiecznym. Należy jedynie podjąć decyzję o tym, czy wprowadzić odczulanie, na co chory powinien być odczulany i kiedy rozpocząć takie leczenie. Istnieje oczywiście pewne ryzyko niepożądanych reakcji miejscowych czy ogólnych, związanych z odczulaniem. Należy jednak pamiętać, że są to zabiegi wykonywane zawsze w gabinecie lekarskim pod opieką specjalistyczną i nawet jeżeli wystąpią niepożądane reakcje, to jesteśmy sobie z nimi w stanie poradzić.