dr Ernest Kuchar – specjalista chorób zakaźnych, specjalista medycyny sportowej, ekspert Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy
Grypa czy przeziębienie? Trudne pytanie
Grypa jest bardzo ciężkim zakażeniem układu oddechowego wywołanym przez wirusy grypy. Powikłania po tej mogą mieć katastrofalne skutki, zwłaszcza dla maluchów. Pierwsza zasada: nie ignorować, wyleżeć grypę.
Wirusów, które wywołują zakażenia układu oddechowego jest bardzo dużo. Już w chwili obecnej znamy ponad 200 wirusów odpowiedzialnych za tak zwane “przeziębienia”. Są to najczęściej rinowirusy, koronawirusy, RSV wirusy, wirusy paragrypy i mnóstwo innych. Zakres objawów jaki daje grypa jest bardzo szeroki i jej przebieg kliniczny czasami przypomina przeziębienie. Dlatego odpowiedź na pytanie: grypa czy przeziębienie?, jest często trudne. Możliwy jest nawet bezobjawowy przebieg grypy. Co to znaczy?
To znaczy, że osoba jest zarażona wirusem grypy zaraża innych, natomiast sama czuje się bardzo dobrze. Jak ktoś jest bardzo zdrowy i w miarę młody, to najczęściej przechodzi grypę bardzo łagodnie, a nawet w sposób bezobjawowy. Zdarzają się jednak przebiegi bardzo ciężkie z zapaleniem płuc, a nawet z zespołem niewydolności oddechowej. Jeśli chodzi o te łagodne przebiegi, to również typowe przeziębienie może dawać podobne objawy, czyli ból gardła, katar, złe samopoczucie. Dlatego właśnie, mając do czynienia z łagodnym przebiegiem grypy, możemy mieć duże wątpliwości, czy jest to grypa czy przeziębienie. Pewność dają tylko badania wirusologiczne. Jeżeli zrobi się badanie i stwierdzimy, że to jednak wirus grypy, to nie ma dyskusji. Może to być łagodna, ciężka, bądź bardzo groźna grypa.
Dlaczego tak się skupiamy na grypie?
Z dwóch względów. Po pierwsze, grypa jest tym zakażeniem układu oddechowego, które jest groźne i może prowadzić do zaostrzenia chorób przewlekłych. Powiedzmy, że ktoś ma cukrzycę, dostaje grypy – cukrzyca się rozregulowuje. Ktoś ma ciężką chorobę płuc – powiedzmy POHP, jakoś tam sobie radzi, dostaje grypy – rozwija się niewydolność oddechowa. Ktoś ma chorobę wieńcową serca, ma to ustabilizowane, dostaje grypy – dusznica bolesna się zaostrza. Po drugie – powikłania grypowe. Przeziębienia generalnie nie prowadzą do zapalenia płuc czy do niewydolności oddechowej, które wymagają hospitalizacji. Grypa jak najbardziej. Choroba ta jest jedną z częstszych przyczyn hospitalizacji. Jeśli chodzi w ogóle o choroby zakaźne rocznie sama grypa powoduje jakieś 12 tysięcy hospitalizacji. Proszę Państwa, to jest więcej niż wszystkie pozostałe choroby zakaźne razem wzięte!!!
Możemy grypie zapobiegać, potrafimy ją leczyć. Kiedy oglądają Państwo w telewizji reklamę leków i słyszycie, że lek jest na grypę czy na przeziębienie, to wiedzcie, że to nie prawda. To jest lek, który jedynie łagodzi objawy, działa przeciwgorączkowo i przeciwbólowo, odtyka nos, ale to nie jest żadne leczenie. W przypadku grypy dysponujemy środkami przeciwwirusowymi, które naprawdę działają na wirusa grypy, potrafimy też zapobiegać tej chorobie przez szczepienia. Dlatego ważne jest, żeby grypę odróżnić od innych banalnych zakażeń układu oddechowego.
Objawy grypy
U ludzi wirusy grypy wywołują przede wszystkim zakażenia układu oddechowego, czyli gardła, krtani, płuc. Natomiast u zwierząt, np. w przypadku ptasiej grypy, wirusy mogą rozmnażać się w przewodzie pokarmowym, stąd częstym objawem u ptaków jest biegunka, co u ludzi jest raczej rzadkością. U ludzi zakażonych wirusami grypy występują przede wszystkim objawy ze strony układu oddechowego, chyba że dojdzie do rozwoju powikłań.
Zresztą Państwo nieraz w życiu mieliście grypę i doskonale wiecie, jak się wtedy człowiek czuje. Zaczyna się od bólu gardła, czasami kataru, potem pojawia się kaszel, który jest typowym objawem ze strony układu oddechowego, i objawy ogólne, takie jak gorączka, złe samopoczucie, bóle mięśni i stawów, uczucie osłabienia, apatia, brak apetytu etc. Tego typu objawy powszechnie nazywa się objawami grypowymi czy rzekomo grypowymi.
Co roku w Polsce kilka milionów osób choruje na grypę. Wiele z nich trafia do szpitala, ponieważ przebieg choroby jest ciężki. Czym jest grypa i jak ją odróżnić od zwykłego przeziębienia, mówi dr Ernest Kuchar - specjalista chorób zakaźnych, specjalista medycyny sportowej, ekspert Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy.