Kaszel u dziecka – skąd się bierze?

Małgorzata Lurzyńska – pulmonolog dziecięcy

dr Durajski Clinic

Kaszel u dziecka może oznaczać infekcję

Kaszel jest naturalnym odruchem obronnym, który umożliwia usunięcie z dróg oddechowych np. ciał obcych, dymu czy nadmiaru wydzieliny. Kaszląc oczyszczamy drogi oddechowe, dzięki czemu nie rozwija się infekcja, ale zdarza się, że kaszel jest objawem choroby.

U dziecka, które męczy nawracający kaszel możemy podejrzewać w pierwszej kolejności infekcję. Najczęściej są to infekcje wirusowe, a kaszel powinien samoistnie ustąpić. Możemy go ewentualnie leczyć objawowo, stosować inhalacje, chociażby z soli, aby nawilżyć śluzówki. Natomiast, jeżeli kaszel u dziecka często nawraca wraz z infekcjami górnych dróg oddechowych (w obrębie nosa czy gardła), albo z infekcjami dolnych dróg oddechowych, takich jak zapalenie oskrzeli czy zapalenie płuc, trzeba się zastanowić, czy nie mamy do czynienia z astmą. Astma bowiem objawia się przede wszystkim kaszlem.

Kaszel mokry czy suchy?

Kaszel może być suchy lub mokry. Infekcja najczęściej zaczyna się kaszlem suchym, nieproduktywnym, bez wykrztuszania wydzieliny. Może być to kaszel napadowy lub kaszel związany z nadreaktywnością oskrzeli i dróg oddechowych, czyli z odruchem wywołanym suchym powietrzem lub innymi czynnikami. Kaszel mokry natomiast charakteryzuje się wykrztuszaniem wydzieliny albo jej obecnością w drogach oddechowych. Drogi oddechowe  wyścielone są błoną śluzową. W przypadku stanu zapalnego pojawia się na niej obrzęk i do dróg oddechowych wydzielany jest śluz.  Za pomocą kaszlu, który jest mechanizmem obronnym, śluz zostaje wyprowadzany z dróg oddechowych. U małych dzieci trudno odróżnić kaszel suchy od mokrego, ponieważ nie wykrztuszają ani nie wypluwają wydzieliny. Jeżeli wydzielina przesunie się do górnych partii dróg oddechowych, to najczęściej zostaje połknięta. Rodzic może nie wiedzieć, czy kaszel jest mokry czy suchy, ponieważ dziecko nic nie wypluwa.

Kaszel u dziecka – charakterystyczne charczenie

U małego dziecka mokry kaszel objawia się charczeniem, a rodzice mówią najczęściej, że coś mu się odrywa. Można usłyszeć rodzaj furczenia wydzieliny, która może być obecna w nosie lub niższych częściach dróg oddechowych i kiedy przesuwa się, porusza się w drogach oddechowych, słyszymy charakterystyczny dźwięk. Wydzielina może być gęsta lub bardziej wodnista. Tę drugą łatwiej wykrztusić. Inhalacje pomagają w leczeniu kaszlu, ponieważ rozrzedzają wydzielinę. Szczególnie inhalacje z soli hipertonicznej pomagają ściągnąć wodę do takiego gęstego śluzu, dzięki czemu jest łatwiejszy do odkrztuszenia. Dodatkowo sól hipertoniczna ma działanie antybakteryjne.