Dr n. med. Aneta I. Gziut – kardiolog-hipertensjolog, specjalista chorób wewnętrznych, lekarz sądowy
Nadciśnienie tętnicze u dzieci nie jest rzadkością
Około 2% polskich dzieci cierpi na nadciśnienie
Nadciśnienie tętnicze u dzieci może pojawić się w każdym wieku. Pediatra zajmuje się leczeniem dzieci od chwili ich urodzenia do 18 roku życia. To bardzo długi okres, a dziecko nie jest jednakowe na każdym etapie swojego życia. Dlatego w zależności od wieku dziecka, przyczyny oraz objawy nadciśnienia tętniczego będą się różniły.
Nadciśnienie tętnicze u dzieci może pojawić się w każdym wieku. Dlatego trzeba je regularnie mierzyć u lekarza pediatry.
Nadciśnienie pierwotne i wtórne
Przyczyny nadciśnienia będą inne u dzieci młodszych – noworodków czy niemowląt, a także inne u dzieci w wieku wczesnoszkolnym, czy u nastolatków. Najczęściej u dzieci od chwili urodzenia do wieku szkolnego występuje wtórne nadciśnienie tętnicze. Oznacza to, nadciśnienie tętnicze jest objawem a nie chorobą. U dzieci w wieku szkolnym, zwłaszcza u nastolatków, zaczyna przeważać postać pierwotna nadciśnienia tętniczego, czyli nie jest ono spowodowane innym schorzeniem. W zależności od tego, czy mamy do czynienia z nadciśnieniem pierwotnym czy wtórnym, inne są objawy oraz sposób leczenia.
Nadciśnienie tętnicze – podział i klasyfikacja
W przypadku dzieci, u których występuje wtórne nadciśnienie leczymy chorobę podstawową, nie zapominając o leczeniu tego nadciśnienia. Dzieci, które mają wtórne nadciśnienie tętnicze wartości ciśnienia są wyższe, niż u dzieci z pierwotnym nadciśnieniem tętniczym. Podobnie jak u dorosłych, również u dzieci nadciśnienie tętnicze dzieli się na: 1 i 2 stopnia oraz tzw. nadciśnienie złośliwe. U dzieci, w przeciwieństwie do dorosłych, nie występuje natomiast ciśnienie 3 stopnia. Podział, klasyfikacja oraz diagnostyka ciśnienia tętniczego u dzieci są bardziej skomplikowane niż u osób dorosłych.
Nadciśnienie tętnicze u dziecka może stwierdzić pediatra, ponieważ tylko lekarz, posługując się siatkami centylowymi, potrafi poprawnie zinterpretować wyniki pomiaru ciśnienia u dzieci.
Siatki centylowe
Człowiek dorosły może zmierzyć sobie ciśnienie w każdej sytuacji, np. u cioci na imieninach, i stwierdzić, że jest ono wysokie, jeśli wynik będzie powyżej 140 na 90. U dziecka nie da się tak zrobić, ponieważ posługujemy się siatkami centylowymi, których interpretacja zależy od płci, wieku, wzrostu i masy ciała. Rodzic, nawet jeśli zmierzy dziecku ciśnienie, nie potrafi powiedzieć, czy jest ono prawidłowe czy nie. Poza tym, dzieciom nie można mierzyć ciśnienia tętniczego zwykłym aparatem do mierzenia ciśnienia przeznaczonym dla dorosłych. Człowiek dorosły ma bowiem większy obwód ramienia. A jeżeli mankiet w takim urządzeniu jest zbyt wąski, wartości ciśnienia będą podwyższone, jeśli za szeroki – obniżone, czyli nieprawidłowe. Dlatego ciśnienie tętnicze powinien mierzyć dziecku przynajmniej raz w roku lekarz pediatra podczas rutynowej wizyty. I to właśnie pediatra zleca dalszą diagnostykę albo odsyła dziecko do poradni nadciśnienia tętniczego lub nefrologicznej, jeżeli stwierdzi u niego podwyższone wartości ciśnienia.
Ciśnienie tętnicze u dzieci mierzy się specjalnym aparatem, a do interpretacji wyników służą siatki centylowe.
