dr Katarzyna Lewicka – ginekolog dziecięcy, endokrynolog
Klinika Zdrowia Duomed
Nieregularne miesiączki nie zawsze oznaczają problem
Na początku okresu pokwitania, mniej więcej przez dwa lata, nieregularne krwawienia są zupełnie normalne. Czasami wystarczy zmiana klimatu lub stres, by zakłócić cały cykl.
Obecnie uważa się, że jeżeli pierwsze krwawienie nie pojawi się do 15-16 roku życia, wówczas należy udać się do specjalisty. Dotyczy to pierwotnego braku miesiączki, co oznacza, że do tego czasu u dziewczynki nie wystąpiło żadne krwawienie. Wtórny brak miesiączki natomiast to sytuacja, w której miesiączka była, ale z jakichś przyczyn ustała.
Rzadkie i nieregularne miesiączki to norma okresu dojrzewania
W ciągu pierwszych dwóch lat dopuszczalne są rzadkie i nieregularne miesiączki, nawet co kilka miesięcy. Jednak jeżeli dziewczynka miesiączkowała regularnie i nagle, nie wiadomo z jakiej przyczyny, przestała na przykład na 2-3 miesiące, jest to sygnał do zrobienia badań. W zależności od tego, czym spowodowany jest brak krwawienia, lekarz dobierze odpowiednią metodę leczenia. Ginekolog powinien przeprowadzić wywiad z pacjentką, zrobić badanie USG oraz badanie ginekologiczne, jeżeli jest potrzebne. Przyczynami nieregularnych miesiączek mogą być: torbiel prosta, zaburzenia hormonalne. Po zdiagnozowaniu przyczyny lekarz dobiera odpowiednie leczenie.
Wahania cyklu miesiączkowego
Przez pierwsze dwa lata miesiączkowanie może być nieregularne. Nawet później krwawienie nie musi występować dokładnie co 28 dni. Szczególnie, że dorosłe kobiety, które nie biorą żadnych leków, a u których cykl trwa 28 dni stanowią zaledwie kilkanaście procent. Cykl wahający się o kilka dni nie jest cyklem nieregularnym. Na cykl miesiączkowy u dziewczynek wpływa bardzo wiele czynników: stres, zmiana klimatu, operacja, choroba, intensywne uprawianie sportu. Czynniki te mogą zarówno powodować nasilenie się krwawienia, jak i zatrzymanie miesiączki. W takim przypadku, podczas badania ginekologicznego najważniejszy jest wywiad. Dopiero po dokładnym zbadaniu okoliczności pojawienia się problemu można podjąć działanie. Nie leczymy oczywiście dziewczynek, które np. były chore i przez kilka miesięcy nie miały miesiączki.
Poszczególne fazy cyklu
Cykl miesiączkowy trwa średnio od 25 do 31 dni. W tym czasie stale zmienia się poziom hormonów, co wpływa znacząco na samopoczucie kobiety. Przygnębienie, smutek, irytacja; potem nagle radość, i znów melancholia, łzy, złość. Huśtawka nastrojów, którą trudno zrozumieć, jeśli nie wiemy jak to wszystko działa.
Cykl zaczyna się pierwszego dnia krwawienia.
- Na początku, do 5 dnia, poziom hormonów – estrogenów i progesteronu spada, co powoduje złuszczanie się błony macicy, która zostaje wydalona z krwią. Organizm produkuje więcej melatoniny. Kobieta jest spokojniejsza, ma zdecydowanie lepszy nastrój.
- Między 6. a 11. dniem cyklu rośnie poziom estrogenów – czujemy przypływ energii, ładnie wyglądamy.
- W dniach od 12 do 14 stężenie estrogenów w organizmie jest największe, a z pęcherzyka Graffa zostaje uwolniona komórka jajowa. Rośnie libido, mamy ochotę na seks. To są najbardziej płodne dni cyklu.
- Potem, między 17. a 20. dniem następuje czas spokoju i psychicznej równowagi, poziom progesteronu jest wciąż wysoki.
- Najtrudniejszy jest ostatni tydzień cyklu. Jeśli nie doszło do zapłodnienia, poziom estrogenów i progesteronu spada, mamy gorszy nastrój, czujemy się ociężałe. Kilka dni przed kolejnym krwawieniem może pojawić się tzw. zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS), który objawia się rozdrażnieniem, poirytowaniem, zmiennym nastrojem. Kiedy zaczyna się krwawienie, objawy PMS znikają, i rozpoczyna się kolejny cykl.