Ewa Polak – psychoterapeuta egzystencjalny
www.inner-garden.pl
Pogrzeb – warto dziecku wytłumaczyć, na czym polega ta ceremonia
Kiedy rozmawiamy o śmierci i umieraniu, prędzej czy później pojawia się temat pogrzebu, a z nim pytanie: czy zabierać dziecko na pogrzeb? Zabierać je na cmentarz?
Chciałabym zacząć od tego, że taka decyzja powinna być w przypadku każdego dziecka, każdej rodziny, podejmowana indywidualnie. Nie ma reguły dotyczącej zabierania dziecka na pogrzeb. Dziecko, tak samo jak każdy dorosły, ma prawo przeżywać śmierć czy ceremonię pogrzebu po swojemu. Jedni płaczą, inni się śmieją – tak też jest w przypadku dziecka.
Warto jednak powiedzieć dziecku, że jest przed nami pogrzeb. Wytłumaczyć mu, czym jest ta ceremonia i dać mu możliwość uczestniczenia w niej. Jeżeli dziecko będzie chciało się pożegnać, to powie, żeby je zabrać. Jeżeli jednak nie będzie chciało iść, absolutnie nie należy go do tego zmuszać. Natomiast nie ma co takiego wydarzenia ukrywać ani robić nic na siłę. Zastanawiać się, co powiedzą sąsiedzi czy rodzina, czy komuś innemu będzie przykro, czy ktoś inny coś poczuje, jeśli nas, albo naszego dziecka, nie będzie na pogrzebie. To nie jest ważne. Ważne jest, jak ja to przeżywam. Czy chcę pójść na pogrzeb, czy moje emocje tego dnia mi na to pozwalają.
Pogrzeb może być dla dziecka zbyt traumatycznym doświadczeniem. Dlatego nie należy go zmuszać do uczestniczenia w takiej ceremonii. Ale warto otwarcie powiedzieć, że czeka nas pogrzeb i zostawić mu wybór. Jeśli będzie chciało pójść – pozwolić mu na to.
Śmierć i pogrzeb bliskiej osoby to bardzo trudne doświadczenia
Przyjrzyjmy się takiej sytuacji. Mówimy dziecku, że ktoś umarł i ono zaczyna szlochać, zanosi się płaczem. Może wpaść w rozpacz, w histerię. Jako rodzice zawsze chcemy dobrze. Chcemy, żeby dziecku ulżyło. Jednak warto pamiętać, że czasami w takim momencie dziecko samo nie wie, czy chce być przytulone, czy może chce zostać samo. Emocje zmieniają się z sekundy na sekundę. Możemy przytulić dziecko, potem je puścić, gdyż zaczyna się wyrywać, a później usłyszeć, że jesteśmy źli, ponieważ odeszliśmy. Trzeba to przeczekać. I najważniejsze: nie brać emocji dziecka do siebie, np. kiedy złości się na nas.
Pogrzeb zawsze jest smutnym przeżyciem
Jeżeli dziecko zaczyna się złościć samo na siebie, na przykład, kiedy umrze rodzeństwo, może to być oznaką, że ma poczucie winy. Albo też obwinia o to nas. W tej całej rozpaczy nie sposób, żebyśmy zrozumieli co tak naprawdę w danym momencie dziecko przeżywa. Jedyne co możemy zrobić, to przypominać, że jesteśmy dla niego zawsze, kiedy nas potrzebuje, ponieważ je kochamy. Powinniśmy je zapewniać, że nawet jeżeli nie wiemy jak mu pomóc, to zawsze będziemy przy nim. Mówić mu: jeżeli chcesz gdzieś pobiec – biegnij; jeżeli chcesz płakać – płacz. Jeżeli chcesz się przytulić – powiedz mi o tym. A jak nie wiesz czego chcesz, to ja poczekam i będę gotowy/a usłyszeć twoje potrzeby.
W trudnych chwilach, takich jak choroba czy pogrzeb bliskiej osoby, rodzice często mają dylemat: mówić o tym dziecku czy nie? Może lepiej, żeby nic nie wiedziało? Dzięki temu uchronimy je przed cierpieniem? Ewa Polak – psychoterapeuta egzystencjalny, mówi o tym, jak rozmawiać z dzieckiem o pogrzebie, czy zabierać je na cmentarz?
