prof. dr hab. n. med. Henryk Skarżyński – otolaryngolog, audiolog, foniatra; dyrektor Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu
Przesiewowe badania słuchu pozwalają wcześnie wykryć zaburzenia słuchu
Przesiewowe badania słuchu, podobnie jak inne badania przesiewowe, mają na celu przepuszczenie przez jakieś sito całej populacji. Wyobraźmy sobie klasę szkolną, w której badamy wszystkie dzieci za pomocą określonego testu. Nie jest on zbyt skomplikowany i musi być tani, w przeciwnym razie takie badanie nie miałoby sensu. Po przeprowadzeniu badania okazuje się, że czworo z tych kilkanaściorga dzieci ma podejrzenie wady słuchu. Wtedy możliwe jest wstępne wykrycie zaburzeń słuchu, np. u tych kilkorga dzieci, i skierowanie ich na dalsze badania specjalistyczne, które odbywają się już w warunkach klinicznych. Badania przesiewowe mogą natomiast odbywać się w specjalnie do tego przygotowanych autobusach, lub w szkole, w gabinecie pielęgniarskim, a nawet w dobrze przygotowanej klasie lekcyjnej. Takie badania przeprowadzamy w całej Polsce.
Przesiewowe badania słuchu u dzieci umożliwiają wczesne wykrywanie problemów ze słuchem. Najczęstszą przyczyną zaburzeń słuchu są infekcje górnych dróg oddechowych oraz hałas.
Uwaga na katar
Przesiewowe badania słuchu, przeprowadzane na dużą skalę np. u wszystkich dzieci z wiejskich szkół i małych miasteczek w całej Polsce, dają nam informację o pewnych grupach schorzeń. Najczęstszą przyczyną zaburzeń słuchu w tej grupie, u dzieci rozpoczynających edukację szkolną, z pierwszych klas szkół podstawowych, są nawracające infekcje górnych dróg oddechowych. Na ogół nie zdajemy sobie sprawy, że każde przeziębienie, nawet banalny katar, pozostawia nie tylko zmiany w obrębie nosa, lecz także w obrębie uszu. Początkowo jest to obrzęk ściółki w uchu środkowym, następnie zmiany wysiękowe i zarostowe. Jeżeli uda się takie zmiany wykryć wcześnie, to leczenie jest dosyć proste, tańsze i mniej uciążliwe. Jeżeli jednak je zaniedbamy, to staną się coraz trudniejsze do leczenia i czasami będą nawet wymagały skomplikowanych operacji.
Rodzaje zaburzeń słuchu
Zaburzenia słuchu można podzielić na: niedosłuch przewodzeniowy, związany z rozmaitymi anomaliami w uchu zewnętrznym i środkowym; niedosłuch odbiorczy, wynikający z uszkodzenia struktur ucha wewnętrznego, nerwu słuchowego i/lub ośrodków słuchowych w mózgu; oraz na niedosłuch centralny, dotykający najczęściej dzieci z zaburzeniami ośrodkowej części układu słuchowego. Problemy ze słuchem występują u dzieci w każdym wieku i mogą wynikać zarówno z wad wrodzonych, jak i nabytych. Badania przesiewowe przeprowadzone kolejno w roku 2007, 2008 i 2011, wśród 350 tys. dzieci w wieku szkolnym, na wsiach i w miastach w całej Polsce, wykazały że nawet co 6. dziecko ma różnego rodzaju zaburzenia słuchu.
Zobacz też:
Zapalenie zatok u dzieci – jak się objawia?
Zapalenie krtani – przyczyny, postępowanie
Dzięki przesiewowym badaniom słuchu możliwe jest wstępne wykrycie u dzieci problemów ze słuchem. To sprawia, że wcześnie można wdrożyć leczenie i szybciej dziecku pomóc. Najczęstszą przyczyną zaburzeń słuchu u dzieci w wieku szkolnym są nawracające infekcje górnych dróg oddechowych oraz hałas.
