dr Marzanna Zachara-Reśko – neonatolog
Wcześniactwo daje konsekwencje, któreSkutki wcześniactwa mogą dotyczyć każdego z układów
Największe ryzyko zaburzeń występuje u dzieci urodzonych przed 28 tygodniem ciąży
W przypadku wcześniactwa nie możemy mówić o chorobach z nim związanych. Są to raczej skutki wcześniactwa, które mogą dotyczyć zarówno układu krążenia, układu oddechowego, nerwowego, jak i wzroku czy słuchu. Schorzenia związane są więc z niedojrzałością każdego z tych układów. Najbardziej obciążone są układy oddechowy i krążenia. Dzieci, które urodziły się przed 28 tygodniem ciąży, bezpośrednio po przyjściu na świat potrzebują wsparcia oddechu, często również wsparcia układu krążenia.
Skutki wcześniactwa mogą dotyczyć każdego układu, ale najbardziej obciążone są układy oddechowy i krwionośny.
BPD – przewlekła choroba płuc
Nawet jeśli najbardziej newralgiczny okres, okres noworodkowy, jest ustabilizowany, później te układy również mogą jeszcze potrzebować czasu, aby dojrzeć.
Jeśli chodzi o układ oddechowy, to skutki wcześniactwa mogą dawać o sobie znać u dziecka aż do wieku 2-3 lat. Dzieci takie są obarczone wystąpieniem przewlekłej choroby płuc, tzw. dysplazji oskrzelowo-płucnej (BPD). Z BPD musimy się uporać najpóźniej do wieku przedszkolnego, ponieważ dzieci te narażone są na częstsze infekcje układu oddechowego. Natomiast jest szansa, że starsze dzieci będą już funkcjonować prawidłowo, ponieważ układ oddechowy nadal się rozwija, pęcherzyki rosną i zwiększa się ich objętość. Wszystko zależy jednak od tego, jak przebiega okres noworodkowy. Jeśli dziecko ma po urodzeniu duże problemy, to niestety płuca też dotknięte są nieprawidłowym rozwojem, a co za tym idzie, długofalowe skutki będą poważniejsze. Natomiast kiedy okres okołoporodowy przebiega łagodnie, wtedy prawdopodobieństwo nieprawidłowości jest mniejsze.
Martwicze zapalenie jelit
Niedojrzały układ pokarmowy też jest narażony na nieprawidłowości. U dzieci przedwcześnie urodzonych często dochodzi do martwiczego zapalenia jelit (NEC). Przyczyną, oprócz samego wcześniactwa i wynikającej z niego niedojrzałości układu pokarmowego, są infekcje. Ponieważ u tych noworodków układ immunologiczny również jest niedojrzały, infekcje zdarzają się częściej, co wraz z nieprawidłowym rozwojem może prowadzić do martwiczego zapalenia jelit.
Martwicze zapalenie jelit czasami kończy się operacją, zdarza się bowiem, że trzeba resekować część układu pokarmowego, ale w większości przypadków, zwłaszcza u tych dzieci, które urodziły się po 28 tygodniu ciąży, układ pokarmowy jest stosunkowo najmniej dotknięty. Istotny jest tutaj również sposób karmienia. Udowodniono, że dla noworodka pierwszym pokarmem dojelitowym, czyli podanym do przewodu pokarmowego, powinna być siara – mleko mamy. Jeśli pierwszym pokarmem będzie sztuczna mieszanka, ryzyko rozwinięcia się martwiczego zapalenia jelit wzrasta.
Przetrwały przewód tętniczy Botalla
W pierwszych kilku dobach życia wcześniaki narażone są na problemy z układem krążenia, który też nie jest w pełni dojrzały. Często dochodzi do niewydolności krążenia i trzeba stosować leki wspomagające to krążenie. Zdarza się także schorzenie, które nazywa się “przetrwały przewód tętniczy Botalla”.
Przewód Botalla to pozostałe z okresu życia płodowego naczynie krwionośne, które powinno się zamknąć. Natomiast u dzieci urodzonych przedwcześnie, ze względu na niedojrzałość układu enzymatycznego, hormonalnego, nie zamyka się wtedy, kiedy powinno. Przerwanie tego przewodu tętniczego powoduje zaburzenia układu krążenia i czasami trzeba zamknąć takie naczynie farmakologicznie albo niestety za pomocą zabiegów kardiochirurgicznych.
Jakie są skutki wcześniactwa? Na co narażone są dzieci urodzone przedwcześnie? Co to jest martwicze zapalenie jelit? Na te oraz inne pytania dotyczące wcześniaków, odpowiada dr Marzanna Zachara-Reśko – neonatolog.
