dr n. med. Dorota Olejniczak – pulmonolog, pediatra
Salve.pl
Uporczywy kaszel może być objawem wielu chorób
Uporczywy kaszel jest zazwyczaj objawem choroby układu oddechowego, chorób infekcyjnych, ale nie tylko. Kaszel może również pojawiać się na skutek alergii, astmy lub występować jako tzw. nadreaktywność na zmiany temperatury powietrza, czy na wysiłek fizyczny. Może być też objawem zupełnie innych chorób, na przykład chorób układu pokarmowego, tzw. refluksu. Do pojawienia się uporczywego kaszlu mogą przyczyniać się także niektóre leki, np. te leczące nadciśnienie. Przyczyny kaszlu są więc niejednorodne. Są oczywiście takie, które częściej niż inne powodują kaszel, ale jeśli przychodzi pacjent, który kaszle od wielu miesięcy, trzeba się zastanowić dlaczego tak się dzieje. Znaleźć przyczynę i dobrać odpowiednią terapię. Wtedy można ten kaszel zlikwidować, efekty leczenia będą dobre.
Uporczywy kaszel może wystąpić jako reakcja alergiczna, np. na sierść kota lub psa. Ale może też być objawem wielu różnych chorób.
Jak działa mechanizm kaszlu?
Kaszel jest naturalnym odruchem obronnym, który umożliwia usunięcie z dróg oddechowych np. ciał obcych, dymu czy nadmiaru wydzieliny. Aby człowiek zaczął kaszleć, musi dojść do podrażnienia receptorów czuciowych, znajdujących się w nabłonku oskrzeli. Następnie informacja o podrażnieniu receptorów przekazywana jest, poprzez nerw błędny, do ośrodka kaszlu w rdzeniu przedłużonym. Stamtąd idzie dalej, przez nerw błędny oraz nerwy przeponowe i nerwy rdzenia kręgowego, aż do mięśni międzyżebrowych, przepony i nagłośni. To powoduje, że robimy najpierw silny wdech, a potem wydech, podczas którego gwałtownie wyrzucamy powietrze. Kaszel może powstać bez udziału naszej świadomości, jako odruchowa reakcja na podrażnienie, albo możemy go wywołać świadomie. Jednak do tego by kaszleć, trzeba mieć sprawny układ nerwowy i mięśnie.
Skutki uboczne
Czynniki wywołujące kaszel mogą być różne. Należą do nich na przykład: zanieczyszczone powietrze, dym, ciało obce, drobnoustroje, jakiś ucisk z zewnątrz na oskrzela. Czasami kaszląc oczyszczamy drogi oddechowe, dzięki czemu nie rozwija się infekcja, ale zdarza się, że kaszel jest objawem poważnej choroby. Dlatego nie należy go lekceważyć. Długotrwały, uporczywy kaszel może powodować ból w klatce piersiowej, nietrzymanie moczu, wywoływać uczucie zmęczenia i przeszkadzać we śnie.
Uporczywy kaszel może być objawem nie tylko schorzeń układu oddechowego, lecz także alergii czy problemów z układem pokarmowym. Choć kaszel jest przede wszytkim odruchem obronnym, pozwalającym oczyścić drogi oddechowe, nie należy go lekceważyć, gdyż może świadczyć o poważnej chorobie.
