Zaburzenia odżywiania – anoreksja i bulimia, skąd się biorą?

mgr Jagoda Zajączkowska – psycholog, psychoterapeuta, coach

www.pogoda-ducha.pl

Zaburzenia odżywiania – anoreksja i bulimia mogą zdarzyć się w każdej rodzinie

Zaburzenia odżywiania kształtują się pod wpływem wielu czynników, np. genetycznych czy środowiskowych. Wśród tych ostatnich ważną rolę odgrywają doświadczenia wyniesione z domu.

Podczas procesu kształtowanie się relacji danej osoby z jedzeniem bardzo ważne są zasady dotyczące jedzenia, jakie panują w domu. W niektórych rodzinach jedzenie jest formą okazywania troski, opieki, nagradzania za dobre zachowanie. W innych natomiast, często przyjmuje formę zakazów, restrykcji, kar, a nawet przymusu. Te czynniki mogą spowodować, że zaburzenia odżywiania – anoreksja i bulimia pojawią się w przyszłości.

Lustereczko powiedz przecie…

Należy pamiętać o tym, że zaburzenia odżywiania mają ten sam rdzeń, czyli nadmierną koncentrację na swojej figurze i wadze oraz wypaczony obraz swojego ciała. Wszystkie te elementy dotyczą oceny siebie przez pryzmat swojego wyglądu. Mówi się również, że zaburzenia odżywiania – anoreksja i bulimia u dzieci czy nastolatków mogą być sposobem na zwrócenie na siebie uwagi. Albo też na scalanie rodziny w momencie jakiegoś kryzysu. Rzeczywiście jest tak, że w przypadku pojawienia się zaburzeń odżywiania, rodzina ma wspólny cel: leczenie i ratowanie dziecka. Czasami może to być jedynym czynnikiem łączącym rodziców.

Historia rodziny a zaburzenia odżywiania – anoreksja i bulimia

Problem zaburzeń odżywiania – anoreksji i bulimii, może dotknąć osoby pochodzące z bardzo różnych rodzin i środowisk. Zdarza się nie tylko wśród osób z rodzin, gdzie istnieje problem uzależnień czy przemocy, które możemy obiektywnie nazwać dysfunkcyjnymi lub patologicznymi. Ale także wśród tych pochodzących z rodzin na pozór funkcjonujących prawidłowo. Takie zaburzenia mogą pojawić się również w rodzinach, gdzie dzieci traktowane są nadopiekuńczo. W rozpoznawaniu tych problemów istotne jest, czy w rodzinie pacjenta zdarzały się przypadki zaburzeń odżywiania lub inne zaburzenia psychiczne, na przykład depresja. W diagnozowania bulimii ważne jest, czy w historii rodziny pacjenta występowała otyłość.

Jedzenie jako coś wyjątkowego

Wele osób daje się zwariować na punkcie jedzenia. Nie traktują go zgodnie z podstawową funkcją, jaką jest  dostarczenie organizmowi energii, lecz np. jako sposób radzenia sobie z emocjami. Błędem, który często popełniają rodzice jest nagradzanie dzieci jedzeniem, np. słodyczami. Dostają one wtedy sygnał, że w dorosłym życiu można zachowywać się podobnie, czyli świętować swoje sukcesy poprzez spożywanie posiłków. Albo radzić sobie z trudnymi emocjami – smutkiem, złością, nudą czy samotnością – poprzez “zajadanie” ich. Klasycznym przykładem są tutaj sceny w filmach, w których osoby po rozstaniu, rozpadzie związku zajadają się w łóżku czekoladkami albo lodami. Niestety jest to bardzo popularny sposób radzenia sobie z negatywnymi emocjami, oczywiście niekonstruktywny.

Organizm z nami rozmawia

Czasami jedzenie przyjmuje funkcję zupełnie odwrotną niż nagradzanie, czyli staje się formą kary. Bardzo popularne i często słyszane w domach zdania, takie jak: „Nie wyjdziesz z domu dopóki nie zjesz.” albo „Nie można marnować jedzenia.”, wpływają na postrzeganie przez dziecko tematu jedzenia w przyszłości. Zaburzają także możliwość odbierania sygnałów z ciała. Każdy z nas powinien kierować się informacjami, jakie otrzymuje od swojego organizmu, dotyczącymi tego czy jest głodny, czy przejedzony. Jeżeli sygnały te są bardzo zaburzone, to sięganie po jedzenie również ulega zachwianiu. Najłatwiejszym sposobem na uregulowanie sygnałów, które dostajemy od naszego ciała, jest regularne jedzenie – z zegarkiem w ręku.