Małgorzata Lurzyńska – pulmonolog dziecięcy
dr Durajski Clinic
Zakrztuszenie zdarza się najczęściej podczas zabawy lub jedzenia
Kiedy dziecko się krztusi, trzeba działać szybko. W takiej sytuacji każda minuta jest na wagę złota.
Dziecko może zakrztusić się w czasie zabawy, kiedy np. połknie coś małego – klocek, koralik it., a także podczas posiłku – jedzenia albo picia. Najczęściej dzieje się to przy świadkach i dzięki temu możemy na takie zakrztuszenie zareagować od razu. Sposób działania powinniśmy uzależnić od tego, jak wygląda kaszel u dziecka. Może on być efektywny lub nieefektywny. Kaszel efektywny występuje wtedy, kiedy dziecko jest w pełni świadome, nabiera powietrza i jest w stanie wykrztusić to, co wywołało kaszel. W takiej sytuacji nie musimy nic robić. Obserwujemy dziecko, zwracamy uwagę na stan jego świadomości, sprawdzamy, czy nie słabnie. Kaszel nieefektywny natomiast, jest cichy lub nie ma go wcale i może nawet doprowadzić do utraty przytomności.
Zakrztuszenie najczęściej zdarza się podczas jedzenia lub zabawy. Zazwyczaj jest wtedy w pobliżu ktoś dorosły. Jeśli dziecko samo nie może wykaszleć ciała obcego, trzeba mu w tym pomóc, stosując manewr Heimlicha.
Manewr Heimlicha przy zakrztuszeniu
Aby pomóc dziecku, które się zakrztusiło/zadławiło i nie może samodzielnie pozbyć się ciała obcego z dróg oddechowych, stosujemy metodę pięciu uderzeń ręką w okolicę międzyłopatkową. Stajemy za nim i uderzamy do pięciu razy, aż do momentu kiedy dziecko wykrztusi to, co połknęło. Jeżeli po pięciu uderzeniach nie ma żadnego efektu należy wezwać pomoc i, w zależności od wieku dziecka, przejść do kolejnego etapu – uciskania klatki piersiowej lub zastosowania manewru Heimlicha. Manewr ten polega na tym, że stajemy za osobą, która się krztusi i obejmujemy ją pod pachami. Następnie kładziemy pięść jednej ręki na brzuchu, w połowie odległości między wyrostkiem mieczykowatym (najniżej położona kość mostka) a pępkiem. Pięść chwytamy drugą ręką, naciskamy dłońmi do siebie i wykonujemy energiczny ruch ku górze. Podczas tego ruchu może uda się wytworzyć na tyle duże ciśnienie, żeby dziecko wykrztusiło ciało obce.
Jeśli dziecko jest nieprzytomne, trzeba je położyć na plecach, rozchylić usta, sprawdzić czy możemy wydobyć ciało obce. Jeśli nie, to należy zrobić pięć oddechów ratowniczych.
Zakrztuszenie -kiedy dziecko straci przytomność
Manewru Heimlicha nie możemy zastosować u dzieci poniżej pierwszego roku życia. Jeżeli ciało obce znajdzie się w drogach oddechowych, a pięć uderzeń w okolice międzyłopatkową nie zadziałało, to bierzemy niemowlaka na kolana, kładziemy go głową do dołu i uciskamy jego klatkę piersiową w podobny sposób jak podczas reanimacji. Ruchy muszą być jednak bardziej zdecydowane i nie tak częste. W przypadku kiedy dziecko jest nieprzytomne układamy je na wznak na twardym podłożu, np. na podłodze. Rozchylamy mu usta i jednym ruchem ręki sprawdzamy czy jesteśmy w stanie wydobyć ciało obce. Jeżeli nic nie widać wykonujemy pięć oddechów ratowniczych, wydychamy powietrze i obserwujemy, czy dziecko zaczyna odzyskiwać świadomość. Jeżeli nie – podejmujemy reanimację, resuscytację: uciskamy klatkę piersiową (w przypadku dziecka 15 razy), a potem wykonujemy dwa wdechy ratownicze. Często jest tak, że podczas wykonywania tych pięciu oddechów ratowniczych ciało obce siłą powietrza przesuniemy dalej, do oskrzeli.
Z pewnością niemal każdy rodzic choć raz był świadkiem zakrztuszenia się dziecka. Co wtedy robić? Jak reagować? O tym mówi pulmonolog dziecięcy - Małgorzata Lurzyńska.
