dr Marzanna Reśko-Zachara – pediatra, neonatolog
Żółtaczka patologiczna u noworodków jest często wynikiem konfliktu serologicznego.
Wśród czynników ryzyka patologicznej żółtaczki najczęściej spotykany jest konflikt w grupach głównych i konflikt w zakresie Rh.
Powiedziałam to specjalnie w takiej kolejności, że najpierw grupa główna, później grupa Rh dlatego, że z konfliktem Rh umiemy walczyć, umiemy rozpoznawać go już prenatalnie. Będąc w ciąży mama wie, że może się okazać, że jej dziecko ma taką grupę, która nie będzie identyczna z jej grupą.
Konflikt w grupach głównych
Polski lekarz Ludwik Hirszfeld stworzył podstawy serologii. Odkrył prawa dziedziczenia grupy krwi i wprowadził oznaczenie grup krwi jako 0, A, B i AB, przyjęte na całym świecie w 1928. Oznaczył również czynnik Rh i odkrył przyczynę konfliktu serologicznego, który leży u podstaw wielu problemów neonatologicznych, z żółtaczką na czele, co uratowało życie wielu noworodkom.
Jeśli chodzi o konflikt w grupach głównych, one się zdarzają, natomiast nie potrafimy z nimi walczyć. Jeśli jest niezgodność w grupach głównych, czyli w zakresie 0, A, B, to dziecko ma szansę na to, że będzie miało żółtaczkę, aczkolwiek nie jest powiedziane, że ta żółtaczka w 100% wystąpi.
Szanse na konflikt w kolejnej ciąży
Istotne jest to, że jeśli w pierwszej ciąży był taki konflikt, to w każdej kolejnej może się on nasilać – czyli każde kolejne dziecko, jeśli będzie miało podobną czy taką samą grupę krwi jak rodzeństwo, może chorować na jeszcze bardziej nasiloną formę żółtaczki niż w przypadku pierwszego potomka.
Konflikt Rh
Jeśli chodzi o konflikt w zakresie Rh, to potrafimy rozpoznawać ten konflikt. Kobiety, które mają Rh ujemne mogą dostawać już w ciąży immunoglobulinę anty-d po to, żeby te przeciwciała, które są wytwarzane w jej organizmie przeciwko krwinkom płodu, a później swojego noworodka, nie przedostawały się przez łożysko. To potrafi zapobiec konfliktowi zrealizowanemu, czyli takiemu, który już wystąpił. Jeśli konflikt serologiczny rzeczywiście wystąpi, to może być stan ciężki, zagrażający życiu, ale też potrafimy z tym walczyć, potrafimy to leczyć.
Zmniejszanie ryzyka konfliktu serologicznego
Mamy w tej chwili możliwości stosowania zarówno farmakoterapii, czyli podajemy immunoglobulinę noworodkom. Ona zmniejsza ryzyko wykonywania transfuzji wymiennej, którą dawniej się wykonywało. Również lampy do fototerapii, które emitują specjalne światło, potrafią na drodze biochemicznej i fizycznej zmieniać budowę bilirubiny, potrafią eliminować ją z organizmu dziecka.
Zobacz też:
