Justyna Jessa – dietetyk
www.facebook.com/jessajustyna
Żywienie niemowląt – specyfika
1000 pierwszych dni życia dziecka jest czasem newralgicznym dla jego rozwoju, a wszelkie błędy żywieniowe popełnione na tym etapie będą miały swoje negatywne konsekwencje w przyszłości. Dlatego odpowiednie żywienie niemowląt jest tak ważne.
Mózg działa tym lepiej, im lepiej jest żywiony. Jest to szczególnie ważne, gdy rośnie. Pierwszy okres życia dziecka to nie tylko troska o jego podstawowe życiowe parametry, ale też o kondycję układu nerwowego. Mózg lubi węglowodany, proteiny, tłuszcze i witaminy z grupy B.
Pierwszy rok życia dziecka jest czasem szczególnym dla jego rozwoju. Wówczas rozwija się układ nerwowy, dochodzi do tworzenia się osłonek mielinowych wokół neuronów. Kształtują się procesy metaboliczne, a więc doprowadzenie w tym czasie do otyłości będzie skutkowało dużym ryzykiem problemów metabolicznych w kolejnych latach życia dziecka.
Pierwszy rok życia to kształtowanie nawyków żywieniowych
Co więcej – w pierwszym okresie życia najintensywniej kształtują się nawyki żywieniowe dziecka. Jeżeli przyzwyczaimy malucha do częstego spożywania słodkiej żywności, to ta preferencja będzie szła z nim przez życie, skutkując nadmiernym spożyciem słodyczy, słodkich napojów i żywności przetworzonej. To z kolei może doprowadzić do nadmiernej masy ciała i zaburzeń metabolicznych.
1000 pierwszych dni życia dziecka jest więc czasem newralgicznym dla jego rozwoju, a wszelkie błędy żywieniowe popełnione na tym etapie będą miały swoje negatywne konsekwencje w przyszłości.
Jakie błędy w żywieniu niemowląt popełniają najczęściej rodzice?
– zbyt krótki okres karmienia piersią lub całkowita rezygnacja z karmienia naturalnego;
– jeżeli dziecko jest karmione mieszanką mlekozastępczą błędem jest nieprawidłowe rozcieńczanie takiego pokarmu;
– zbyt duża liczba posiłków podawanych w ciągu dnia;
– podawanie soków zamiast wody;
– niezgodna z rekomendacjami suplementacja lub całkowity jej brak;
– unikanie podaży pokarmów potencjalnie uczulających;
– nadmierna presja co do ilości pokarmu, jakie wg rodziców powinno zjeść dziecko.
Jak należy żywić niemowlę?
Pierwsze 6 miesięcy życia to czas, gdy idealnym pokarmem dla dziecka jest mleko jego mamy.
Żywienie niemowląt jest kluczowe dla zdrowia w późniejszym życiu. Pokarm matki przechodzi przez fazy rozwoju: pierwszy to siara bogata w białka, przeciwciała i komórki macierzyste; mleko przejściowe pojawia się 3.-5. dnia po porodzie; mleko dojrzałe pojawia się około 11. dnia od urodzenia się dziecka i zawiera wszelkie składniki wystarczające dziecku do 6. miesiąca życia.
Nie ma i nigdy nie będzie lepszego pokarmu.
Pokarm kobiecy zmienia się w ciągu doby i całej laktacji. Dostosowuje się do potrzeb dziecka (jest inny u matek wcześniaków), a także do jego płci. Ma szereg udowodnionych korzyści działania dla dziecka. Są to mniejsze ryzyko alergii, otyłości, zaburzeń mikroflory jelit, wpływ na zdolności poznawcze. Natomiast u mamy, karmienie naturalne zmniejsza ryzyko raka piersi. Dążenie do karmienia naturalnego jest więc ważnym elementem dbania o zdrowie dziecka.
Jeśli natomiast kobieta nie karmi piersią, powinna wraz z lekarzem dobierać mieszanki mleczne o zawartości białka jak najbardziej zbliżonej do tej, jaka znajduje się w mleku kobiecym oraz zawierające jak najmniej cukru. Ponadto ważne jest rozcieńczanie mieszanki mlecznej zgodnie z instrukcją producenta, gdyż nieodpowiednie przygotowanie może spowodować zaparcia lub biegunki u malucha.
Rozszerzanie diety
Kolejnym etapem żywienia niemowlaka jest rozszerzanie jego diety o pokarmy stałe. Należy kierować się przy tym aktualnymi zaleceniami, które w Polsce są publikowane średnio co 3 lata i na bieżąco aktualizowane na podstawie najnowszych wyników badań.
Obecnie obowiązuje schemat żywienia niemowląt z 2014r. opracowany przez Polskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, uaktualniony o nowe rekomendacje dotyczące wprowadzania glutenu do diety dziecka.
Rozszerzając dietę dziecka należy to robić ostrożnie, stopniowo, obserwując reakcję dziecka, sprawdzając, czy dany pokarm nie jest dla dziecka alergenem. Nie należy opóźniać wprowadzania pokarmów potencjalnie uczulających, jak seler, ryby, jaja poza czas, jaki zaleca schemat, aby te pokarmy wprowadzić, gdyż takie zwlekanie może paradoksalnie wywołać alergię.
Nie należy zapominać o psychologicznym aspekcie jedzenie, tylko wówczas można wyrobić prawidłowe, zdrowe nawyki żywieniowe na całe życie.
Justyna Jessa jest magistrem dietetyki, doktorantką Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie, członkiem rady naukowej Fundacji WIEMY CO JEMY. Autorka artykułów naukowych (Pediatria Polska, Medycyna Metaboliczna, Hygeia Public Health) oraz popularnonaukowych (Food Forum). Mama 2,5-letniej Hani.
