Monika Ciechomska – psycholog, psychoterapeuta dzieci i młodzieży, specjalista psychologii zdrowia i psychologii klinicznej
Fundacja Kolorowy Świat
Dzieci z deficytami największego wsparcia potrzebują od najbliższej rodziny – szkoła jest jego uzupełnieniem
Jako psycholog i psychoterapeuta uważam, że każda nasza interwencja powinna opierać się przede wszystkim na zaufaniu. Jestem zdania, że powinniśmy dziecku mówić o jego zaburzeniach czy deficytach, bo jeżeli znajdzie się kiedyś w nowym środowisku i usłyszy to od kogoś obcego, na pewno inaczej to przyjmie. A z pewnością dzieci też zdają sobie z tego sprawę.
Stawiaj na mocne strony dziecka !
Warto również wyłapywać mocne strony u dziecka i wspierać ich rozwój, często chwalić, podkreślać, że wprawdzie ma jakieś deficyty, ale ma też bardzo dużo mocnych stron. Należy używać pozytywnych sformułowań typu: jestem z ciebie dumna, osiągnąłeś to i to. To na pewno pomaga dzieciom w budowaniu samoświadomości i poczucia własnej wartości. Najczęściej dzieci z deficytami, które są otoczone miłością, mają wsparcie ze strony najbliższej rodziny, ze strony dziadków, dużo lepiej się rozwijają niż te, które są pozostawione same sobie.
Dzieci z deficytami w szkole integracyjnej lub specjalnej mogą się bardzo dobrze odnaleźć. Warto pamiętać, by przy wyborze takiej szkoły zwrócić uwagę na to, czy grupy są małe, czy kadra jest odpowiednio przygotowana.
Szkoła integracyjna czy zwykła?
Wiele zależy od szkoły. Ja do tej pory najczęściej spotykałam rodziców dzieci z deficytami, którzy są zadowoleni ze szkoły integracyjnej. Niemniej jednak zdarzają się wyjątki i są placówki, w których kadra sobie nie radzi. Przy wyborze szkoły integracyjnej zwracałabym przede wszystkim uwagę na to, czy kadra ma odpowiednie kwalifikacje, czy grupy są małe, czy każde dziecko, które ma jakieś deficyty może liczyć na wsparcie dodatkowego pedagoga. Jeżeli te warunki są spełnione, to najczęściej dziecko dobrze się rozwija. Jeśli w szkole integracyjnej jest bardzo dużo uczniów, brakuje nauczycieli lub nie są oni dobrze przygotowani, to zdarza się, że taka szkoła nie spełnia oczekiwań rodziców i wtedy przenoszą dziecko do innej placówki.
Nauka empatii
Szkoła dla dzieci bez deficytów uczy empatii, troski o innych, tego, że są osoby niepełnosprawne w społeczeństwie. Pokazuje też, że są rówieśnicy, którzy mają jakieś ograniczenia. Uczy jak należy pomagać, jak zachowywać się w stosunku do niepełnosprawnych. Z kolei osoby niepełnosprawne często mają jakieś deficyty np. ruchowe, ale nie odstają od normy, i mogą być dużo lepsze w plastyce. Kiedy uczeń niepełnosprawny osiąga sukcesy i niejednokrotnie jest lepszy od tzw. zdrowego, to ma lepszą samoocenę i dużo lepiej funkcjonuje. Wtedy te środowiska niejako się uzupełniają i uczą się od siebie nawzajem. Takie dziecko z deficytami pokazuje, jak wygląda jego życie, co z kolei uwrażliwia dzieci zdrowe na potrzeby innych.
Szkoła specjalna – czy to dobre rozwiązanie?
Szkoły specjalne nie zawsze są dobrym rozwiązaniem. Wszystko zależy od stopnia deficytów. Nie ma tutaj jednej odpowiedzi. Jeżeli w zwykłej szkole lub szkole integracyjnej, jest dużo wymagających osób i kadra sobie nie radzi, to przeniesienie dziecka do placówki specjalnej może okazać się dobrym pomysłem. A to dlatego, że gdy dziecko z deficytami jest w szkole, w której sobie nie radzi i ciągle ponosi jakieś porażki, to źle wpływa na jego rozwój. Często zdarza się tak, dziecko przeniesione do szkoły specjalnej, zaczyna odnosić tam sukcesy, co ma zdecydowanie dobry wpływ na jego samoocenę, poczucie własnej wartości i bardzo korzystnie wpływa na jego rozwój. Wszystko zależy więc od indywidualnych potrzeb dziecka.
O tym do jakiej szkoły posłać dziecko z deficytami, na co zwracać uwagę przy wyborze szkoły i jak wzmacniać poczucie własnej wartości u dziecka, mówi Monika Ciechomska – psycholog, psychoterapeuta dzieci i młodzieży, specjalista psychologii zdrowia i psychologii klinicznej.
