Zuzanna Butryn – psycholog
Ośrodek Psychoterapii i Coachingu Inner Garden
https://www.facebook.com/ZuzannaButrynPsycholog/
Pochwała i krytyka to narzędzia pomocne w wychowaniu
Nagradzanie dziecka za osiągnięcia jest dobrą formą motywacji, zachęca do bycia aktywnym. Krytyka, jeśli jest konstruktywna, również może dziecku pomóc w osiąganiu celów.
Pochwała i krytyka mogą być pomocne w procesie wychowawczym. Musimy jednak pamiętać, że nic nie zastąpi czasu, który spędzamy z dzieckiem oraz poświęconej mu uwagi. A przede wszystkim otwartej komunikacji, czyli rozmowy. Myślę, że właśnie dzięki rozmawianiu z dzieckiem, pytaniu się o różne rzeczy, np. jak minął czas w szkole, jak wyglądają jego stosunki z rówieśnikami, jak mu po prostu jest, będzie ono miało poczucie, że otrzymuje od nas uwagę. Jest to niezwykle ważne.
Pochwała i krytyka powinny być stosowane z umiarem. Ważne też, żeby zachować między nimi równowagę. Nadmierne krytykowanie może sprawić, że dziecko straci poczucie własnej wartości.
Jak krytykować dziecko?
Wiadomo, że przychodzi czas, kiedy musimy skrytykować dziecko. Natomiast ważne jest, aby zanim dziecko otrzyma informację, że zrobiło coś źle, otrzymało też informację, że zrobiło coś dobrze. Możemy na przykład powiedzieć: “Masz wiele talentów, ale w tym mógłbyś/mogłabyś być lepszy/a. Krytykę należy przekazywać metodą “kanapki” – przekładać złą informację informacją dobrą. Możemy w ten sposób wyrazić niezadowolenie. Jestem zwolenniczką nagradzania i motywowania dziecka poprzez wzmacnianie oraz dostrzeganie silnych stron jego charakteru. Dzięki temu na dalszym etapie rozwoju będzie miało większą świadomość swoich talentów i mocnych stron, tego co pomoże mu osiągnąć sukces.
Pochwała wzmacnia
Nadmierna krytyka przede wszystkim podkopuje samoocenę dziecka, jego poczucie własnej wartości. Istnieje ryzyko, że krytykując dziecko internalizujemy karzący głos rodzica, którym dziecko będzie posługiwało się w dorosłym życiu. Może się okazać, że karzący rodzic będzie przez nie przemawiać wiele długich lat. Z drugiej strony, nadmierne chwalenie również może być szkodliwe, ponieważ może sprawić, że dziecko popadnie w samozachwyt lub będzie żyło w przekonaniu, że nie ma żadnych wad. Bardzo ważne jest zachowanie umiaru. Uważam jednak, że powinno się kłaść nacisk na słowa pochwały. To naprawdę wzmocni dziecko i sprawi, że jeżeli pojawi się krytyka, to zostanie odebrana przez nie w odpowiedni sposób. Dziecko będzie miało świadomość, że jest dobre w wielu rzeczach, ale nie może być dobre we wszystkim, gdyż jest to niemożliwe.
Nadmierna krytyka może wyrządzić dziecku krzywdę, spowodować, że straci wiarę we własne siły, nie będzie chciało podejmować żadnych wyzwań. Jednak czasami również krytyka jest potrzebna. Jak konstruktywnie krytykować dziecko, kiedy chwalić, mówi Zuzanna Butryn – psycholog z Ośrodka Psychoterapii i Coachingu Inner Garden.
