Prof. Remigiusz Kijak – pedagog specjalny, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Rzeszowski
niepelnosprawnoscirehabilitacja.com
Wparcie dla dzieci rodziców niepełnosprawnych to konieczność
Wspieranie dzieci rodziców niepełnosprawnych intelektualnie jest bardzo potrzebne, ponieważ na pewnym etapie życia dziecka tacy rodzice nie są w stanie w odpowiedni sposób stymulować go poznawczo.
Ten problem często jest podejmowany w dyskusjach o rodzicielstwie osób niepełnosprawnych, jako argument przeciwko posiadaniu przez nich dzieci. Oczywiście możemy sobie teoretyzować, że jest to nieodpowiednie, ale ci ludzie zostają rodzicami. Mają dzieci, które dorastają i którym potrzebne jest wsparcie poznawcze. Dzięki temu rodzice niepełnosprawni intelektualnie mogą również w pewnym stopniu być partnerami dla starszego dziecka. Problemy rodzicielstwa osób niepełnosprawnych intelektualnie nie są tak skomplikowane, kiedy dziecko jest małe. Takie osoby są w stanie się nauczyć i wykonywać samodzielnie czynności pielęgnacyjne. Jednak na późniejszym etapie, w rozwoju poznawczym, już jest trudniej. Dlatego potrzebne jest wsparcie dla dzieci.
Wsparcie dla dzieci – krok w stronę partnerstwa z rodzicami
Oczywiście dzieci rodziców niepełnosprawnych intelektualnie nie zawsze są dziećmi niepełnosprawnymi. One często są w pełni sprawne. Bardzo ciekawa staje się perspektywa dorosłych dzieci pełnosprawnych, które miały rodziców niepełnosprawnych intelektualnie. Kiedy nie ma wsparcia, dorosłe dzieci postrzegają swoich niepełnosprawnych intelektualnie rodziców jak we mgle. Są trochę nieobecni, rozmyci w tej biografii własnego życia. Wsparcie miałoby właśnie polegać na tym, aby taki rodzic stawał się odpowiednim partnerem dla swojego dziecka na kolejnych etapach jego życia. Ten monitoring czy tzw. wsparcie rodzicielskie rodziców niepełnosprawnych jest dłuższym procesem.
Wsparcie dla dzieci rodziców niepełnosprawnych staje bardzo ważne, kiedy dziecko jest już starsze. Na tym etapie rodzice z niepełnosprawnością intelektualną mają problemy ze stymulowaniem rozwoju poznawczego swojego dziecka.
Wsparcie dla dzieci – świadome rodzicielstwo
Drugą istotną kwestią, którą warto poruszyć, jest odpowiedź na pytanie, czym w ogóle jest świadome rodzicielstwo?. Powstaje w Polsce wiele projektów, które mają na celu uświadamianie osób niepełnosprawnych intelektualnie w zakresie tego, czym jest rodzicielstwo. I myślę sobie, że nieoceniona jest wartość takich treningów świadomego rodzicielstwa dla osób niepełnosprawnych intelektualnie, zanim zostaną rodzicami. Mają one tłumaczyć czym jest antykoncepcja, czym jest stosunek seksualny i czym się kończy, z czym się wiąże bycie rodzicem. Zrealizowaliśmy kilka takich projektów, które pokazały jak trudne jest dla osób niepełnosprawnych intelektualnie, uświadomienie sobie ogromu zadań, które wiążą się z rodzicielstwem.
Tego typu treningi, tzw. edukacja profilaktyczna, mogą spowodować, że osoby niepełnosprawne intelektualnie zastanowią się, czy są gotowe do bycia rodzicem. Często tak jest, (przynajmniej w przypadku osób, z którymi ja rozmawiałem), że one nie miały żadnej wiedzy, nie były uświadomione seksualnie i zostawały rodzicami przez przypadek. Nie planowały swojego rodzicielstwa.
Ja badałem pary, czyli pełne rodziny, natomiast wiele osób niepełnosprawnych intelektualnie to rodzice samotni. Najczęściej kobiety zostają same ze swoim rodzicielstwem. Dlatego tak ważne jest uświadamianie rodzicom niepełnosprawnym intelektualnie, czym jest rodzicielstwo, z czym wiąże się wejście w rolę rodzica.
Zdrowe dzieci rodziców z niepełnosprawnością intelektualną borykają się z wieloma trudnościami. Wsparcie dla tych dzieci, szczególnie w zakresie rozwoju poznawczego, jest bardzo potrzebne. Mówi o tym prof. Remigiusz Kijak – pedagog specjalny.
