dr hab. n. med. Piotr Loba – specjalista chorób oczu
Centrum Mikrochirurgii Oka Laser Klinika prof. Jerzego Szaflika
Wzrok psuje się tylko raz, za to na dobre
Zapobieganie wadom wzorku to przede wszystkim dbanie o oczy. Warto zwracać uwagę na oświetlenie przy którym dziecko się uczy, nie pozwalać na długie siedzenie przed komputerem. Należy też regularnie chodzić do okulisty, by w razie potrzeby szybko wdrożyć leczenie rozwijającej się wady.
W profilaktyce wzroku u dzieci głównym problemem jest skurcz akomodacji, powodujący postęp krótkowzroczności. Jeżeli chcemy ograniczyć postęp krótkowzroczności u dziecka, to powinniśmy przede wszystkim zapewnić mu odpowiednie oświetlenie podczas pracy wzrokowej. Najlepsze jest oczywiście oświetlenie dzienne. Jednak jeśli, z różnych przyczyn, nie da się odrabiać lekcji w dzień, warto zapewnić dziecku prawidłowe oświetlenie tam, gdzie się uczy lub czyta. Dzieci nie powinny czytać w łóżku, tylko w pozycji siedzącej przy świetle, które dobrze, punktowo oświetla książkę. Dzięki temu oczy nie muszą się wysilać i oszczędzamy wzrok.
Siedzenie godzinami przed komputerem lub tabletem, czy wpatrywanie się w ekran telefonu jest niezdrowe dla oczu. Podczas długotrwałej pracy z bliska wzrok się męczy i może dojść do skurczu akomodacji.
Długotrwałe siedzenie przed komputerem męczy wzrok
Dodatkowo należy pamiętać, że długotrwałe spędzanie czasu na pracy wzrokowej z bliska lub na średnią odległość, tak jak przy komputerze, doprowadza do przetwałego skurczu akomodacji. Dziecko nie jest w stanie rozluźnić wzroku po godzinie spędzonej przed komputerem lub telefonem. Dlatego należy zachęcać dzieci to tego, aby robiły częstsze przerwy i obserwowały w tym czasie daleko położone przedmioty. Wystarczy popatrzeć przez okno lub spędzić trochę czasu poza domem – w parku, na boisku czy na placu zabaw.
Jak prawidłowo oświetlić miejsce do pracy?
Na prawidłowe oświetlenie składa się kilka elementów: mobilność lampy, moc i barwa światła, więcej niż jedno źródło światła, odległość żarówki od oświetlanej powierzchni. Bardzo dobrze sprawdzają się lampki na biurko, które mają ruchome ramię lub ramię giętkie na całej długości. Dzięki temu można regulować ustawienie w zależności od potrzeb. Światło powinno padać z góry. Nie będzie wtedy razić ani rzucać cienia. Trzeba pamiętać, że dziecko praworęczne powinno mieć lampkę umieszczoną po lewej stronie biurka, a leworęczne – po prawej.
Znaczenie ma także barwa światła, np. światło żółte działa odprężająco i uspokajająco. Może nawet usypiać. Do pracy wzrokowej z bliska najlepsze jest światło dzienne, białe, neutralne. Takie dają halogeny albo żarówki typu LED. Te ostatnie polecane są właśnie dla dzieci i młodzieży, ponieważ emitują światło jasne, miękkie, przy którym wzrok się nie męczy. Poza tym, neutralna barwa światła (4000-4500 Lumenów) pomaga w koncentracji i dosyć wiernie oddaje kolory.
Nie zapominajmy też, że oczy nadwyrężają się zarówno przy zbyt słabym, jak i zbyt mocnym świetle. Żarówki LED do czytania czy odrabiania lekcji powinny mieć moc 5W. Dobrze, żeby w pokoju, w którym dziecko pracuje były dwa źródła światła – jedno rozjaśniające całe pomieszczenie i drugie, oświetlające wybrany fragment biurka czy stołu. Odległość między żarówką a oświetlaną powierzchnią powinna wynosić około 35 cm.
Wzrok to główny zmysł, za pomocą którego poznajemy świat. Dlatego warto dbać o oczy już od najmłodszych lat. O tym, co robić, żeby wzrok się nie popsuł, mówi dr hab. n. med. Piotr Loba – specjalista chorób oczu.
